Sự phá vỡ quy chuẩn của giới trẻ trong Thành phố sáng tạo Việt Nam
hanoi
Từ Zone 9 đến Hanoi Creative City
Trường hợp nghiên cứu này tìm hiểu việc giới trẻ Hà Nội sử dụng một không gian trong một thời gian ngắn, sau đó các thực hành sáng tạo và nghệ thuật của họ bị các cơ quan thâu tóm. Trường hợp này tập trung vào lịch sử và sự phát triển của một khu vực quy tụ nhiều địa điểm và hoạt động sáng tạo, hình thành tự phát ở Hà Nội, được biết đến với tên “Zone 9” trong giai đoạn tồn tại ngắn ngủi của nó.
Những nghệ sĩ đương đại trẻ tuổi và những người kinh doanh ở các lĩnh vực sáng tạo ở Hà Nội lèo lái sự xuất hiện của Thành phố sáng tạo Việt Nam ra sao? Những thực hành phá vỡ quy chuẩn của họ là gì? Và họ đã phản ứng ra sao trước những nỗ lực nhằm thể chế hóa một số thực hành của họ?
Zone 9 – A Documentary (Trailer) from Thu Nguyen on Vimeo.
Vào khoảng tháng 5 năm 2014, một nhóm các nghệ sĩ đương đại giành được quyền sử dụng một khu nhà máy bỏ hoang ở trung tâm Hà Nội. Chỉ trong vòng vài tuần, những nghệ sĩ này cùng với một nhóm người mà chúng ta có thể gọi là «những người kinh doanh ở các lĩnh vực sáng tạo» đã biến nơi trước đây là khu đất công nghiệp thành một tổ hợp những hoạt động sáng tạo, và cũng là một không gian nơi giới trẻ có nhiều tự do để thử nghiệm, tham gia vào nhiều dạng thức giải trí khác nhau, và thử nghiệm các ý tưởng, thực hành và mối quan hệ xã hội mới, hòa lẫn với người nước ngoài và các nghệ sĩ đương đại. Tất cả những điều này xảy ra với kiểm soát ở mức độ lỏng lẻo từ phía chính quyền, khiến Zone 9 trở thành một hiện tượng khác thường trong bối cảnh ở Hà Nội.
Thí nghiệm này – tổ hợp sáng tạo đầu tiên ở Hà Nội – là một thành công rực rỡ, đặc biệt là đối với giới trẻ khá giả, có xuất thân ở thành thị và có học thức. Tuy vậy, chỉ 7 tháng sau khi bắt đầu hình thành, một đám cháy xảy ra trong một tòa nhà đang được sửa sang khiến một công nhân thiệt mạng. Địa điểm này bị đóng cửa mà không có thông báo gì thêm. Vài tháng sau, một trong những người đã sáng lập ra Zone 9, một kiến trúc sư có tiếng, đã thỏa thuận với chính quyền thành phố để mở một «tổ hợp sáng tạo» mới, có cấu trúc chặt chẽ và bị kiểm soát gắt gao hơn rất nhiều, trong một tòa nhà cao tầng mà anh này đặt tên là « Hanoi Creative City ».
Mục tiêu không chỉ là thu hút một số các nghệ sĩ đương đại đã từng đặt cơ sở ở Zone 9 mà còn để biến Hanoi Creative City thành một động cơ đóng góp vào việc xây dựng nền Kinh tế Sáng tạo của Hà Nội (một mục tiêu mà chính quyền thành phố ủng hộ). Mặc dù việc tạo lập Hanoi Creative City về cơ bản là một sáng kiến cá nhân, nhưng nó vẫn cố gắng thể chế hóa một số đặc điểm của Zone 9, trong đó có: kiểm soát chặt chẽ hơn các hoạt động của giới trẻ diễn ra trong khuôn viên của tòa nhà, chọn lựa người thuê dựa trên các tiêu chí kinh tế, vv. Trong bối cảnh đó, trường hợp nghiên cứu muốn tìm hiểu quy trình thể chế hóa này đã tác động lên giới trẻ có tham gia vào mỗi dự án (Zone 9 và Hanoi Creative City) ra sao, đặc biệt là về những thực hành phá vỡ quy chuẩn của họ trong các không gian mạng và không gian công cộng.
VIETNAMESE VERSION: Click here for 2021 a4 printable version and the 8.5 x 11 printable version.